Aanpassing meerjarenplan ’20-’25
Het einde van deze legislatuur nadert, we bespreken een 8ste wijziging aan ons meerjarenplan en het vastleggen voor de kredieten van 2024. De coronacrisis ligt achter ons en de hoge energiepieken zijn afgetopt. Over een stabiele socio-economische omgeving kunnen we evenwel nog niet spreken, in tegendeel. Wat geldt voor de stad, geldt ook voor haar inwoners. Laat ons hier eerst een blik op werpen.
Robert en Jeanine doen hard hun best om rond te komen met hun klein pensioen, maar schrikken elke week van de prijs van hun boodschappenkar en houden hun hart vast voor de afrekening van hun elektriciteit. Ze hopen ondanks hun gezondheidsproblemen nog lang in hun huis te blijven, de prijzen in de WZC zijn voor hen niet haalbaar. Hun kinderen tot last zijn, dat willen ze niet.
Arthur en Julie dromen om te verhuizen naar een eigen woning, maar de rente is zo snel gestegen, dat ze hun dromen even opbergen. Bovendien hebben ze hun handen vol met het zoeken naar een plekje in de kinderopvang. De tijd dringt, Julie is hoogzwanger
Aleksandr en Anna proberen hun plekje in onze stad te vinden, maar volgen de situatie in hun thuisland Oekraïne op de voet. Kunnen ze ooit terug? Of bouwen ze hier hun leven verder uit?
Wim besteedt als ondernemer veel tijd aan het zoeken naar personeel en stuurt zijn ambities regelmatig bij omwille van de krapte op de arbeidsmarkt. Het tast zijn mentaal welzijn aan.
Terug naar de stad. Deinze, een sterke stad met stevige dorpen, een plek voor iedereen, ruimte en dynamiek voor harmonieus samenleven. Deinze, onze dorpen. Dat zijn warme dorpen in een zorgzame stad, samen met haar inwoners op weg naar morgen. Dat collega’s is onze missie.
We naderen het eind van de legislatuur, dat betekent dat er geen beslissingen meer kunnen genomen worden die het toekomstige bestuur hypothekeren. En laat ons eerlijk zijn, er is nogal wat te doen rond dat toekomstig bestuur. Een nieuw decreet is daar niet vreemd aan. Een jaar voor de verkiezingen hebben we al meer kandidaat-Burgemeesters dan ooit en worden er beloftes gemaakt over het breken van de meerderheid. De spanning loopt hoog op. Een nieuwe crisis dient zich als het ware aan.
Laat ons het hoofd koel houden en even in de cijfers duiken. Al onze felicitaties voor de behoeders van onze financiën, de financiële dienst onder leiding van de financieel directeur. De kunde om terug te blikken en vooruit te kijken, prognoses te maken en optimalisaties te zien, dat verdient applaus
Een eerste belangrijk cijfer : de verbetering van het exploitatieoverschot met maar liefst 3.382.885 milj €.
Het grootste aandeel komt vanuit een lagere kost voor ons energieverbruik en onze personeelskosten. Dat laatste is goed en slecht nieuws tegelijk. Er is immers nog een grote inhaalbeweging nodig om de personeelsformatie verder in te vullen. De stad is ook een beetje Wim, onze vacatures raken niet ingevuld, het is balanceren tussen ambities bijsturen in functie van de krapte op de arbeidsmarkt.
Voor een dienstverlenende organisatie als een stadsbestuur, bestaat de personeelskost nu uit 51% van de exploitatiekosten, dit % zal verder stijgen.
Enerzijds door de stijgende loonkosten, anderzijds door de verder invulling van de personeelsformatie. Om de missie te realiseren werd aan het begin van deze legislatuur geraamd dat wij 572 VTE’s nodig hebben. Dat zijn er 90 meer dan voor de fusie. Hiervoor is een groeipad uitgetekend. Wij hebben momenteel 16VTE’s minder in dienst dan gepland en er moeten er nog 24 ingevuld worden tegen het eind van de legislatuur. We hebben al eerder bedenkingen gemaakt bij deze grote stijging in aantal personeelsleden, we hadden namelijk verwacht, zo werd ons dat ook uitgelegd, dat de fusie voor efficiëntiewinsten zou zorgen.
We beseffen dat er steeds meer uitdagingen zijn voor de lokale besturen, maar de manier waarop we met die uitdagingen omgaan, kan op verschillende manieren ingevuld worden.
We hebben zo goed als alle interlokale samenwerkingen stopgezet, de vraag blijft of dit de beste keuze is. We stellen vast dat we de trend volgen die zich stelt in grotere organisaties: AD, adjuncten, clustercoördinatoren en diensthoofden en beleidsmedewerkers. Een verdere professionalisering met een toename van jobs op A en B niveau. Dat kost geld. Dat werk moet zich vertalen in een goede dienstverlening en net daarvoor is bijkomend personeel nodig . Dit tekort zorgt ervoor dat de werkdruk hoog is, op een aantal plaatsen onhoudbaar.
De zorg is één groot knelpuntenberoep geworden, wat zich ook weerspiegelt in onze stad.
Als we voor Wim willen zorgen voor een goed ondernemingsklimaat in onze stad, Robert en Jeanine de garantie willen geven op kwalitatieve én betaalbare ouderenzorg, de baby van Arthur en Julie een plekje willen geven in de kinderopvang, en Aleksandr en Anna snel wegwijs willen maken in onze stad, dan hebben wij die personeelsleden nodig. Wie weet lost Anna Wim zijn probleem wel op? En brengt Aleksandr straks de warme maaltijden bij Robert en Jeanine.
Wat de investeringen betreft stellen we zoals steeds vast dat er investeringen worden overgeheveld naar volgende jaren.
37 miljoen geplande investeringen blijven vooruitgeschoven worden, waarvan maar liefst 22,9 miljoen naar 2026. Het zal aan het nieuwe bestuur zijn om hierin keuzes te maken (stress, stress ????), maar het maakt het iets gemakkelijker om vooruit te kijken.
Voor het eerst moeten we het in de bespreking van het meerjarenplan niet hebben over de bibliotheek. We hebben daar eindelijk zekerheid over, alhoewel?????
In Petegem wordt zowel het masterplan Palaestra als de dorpskernvernieuwing on hold gezet.
De dorpskernvernieuwing in Petegem kreeg voor het eerst een gezicht in 2010. Wijlen Warnix Schelstraete, geruggesteund door Schepen van financiën Minnens kondigden aan dat de Oostkouter zou omgevormd worden tot een stedelijk ontmoetingspunt voor jong en oud. Het oud politiecommissariaat zou oa dienst doen als kinderopvang. Deze plannen gingen in 2016 samen met het gebouw tegen de vlakte. In 2017 keurde de gemeenteraad een conceptstudie voor de wijk Oostkouter goed, een nieuwe woonwijk op de plaats van het voormalige politiecommissariaat, de uitbouw van een sportcluster en veilige fietsverbindingen in een groene omgeving.
De site Oostkouter maakt dus deel uit van de verkiezingsprogramma’s in 2012, 2018 en wellicht ook die van 2024.
Ondertussen is er een kinderopvang gerealiseerd naast de Palaestra, maar of de gemeenschapszaal, de ruimte voor handel, horeca en diensten, de veilig verkeersomgeving en de groene ruimtes ooit het daglicht zullen zien blijft koffiedik kijken.
Ook de fietspaden langs de N35 worden verschoven naar 2026. Zelfde scenario?
De investeringen die verschoven worden maken het moeilijk om de cijfers goed te interpreteren.
Door 2026 mee op te nemen, krijgen we een beter beeld. Tegelijk een verontrustend beeld. We maken even de overstap van Robert, Jeanine, Arthur, Julie, Aleksandr, Anna en Wim naar onze bredere maatschappelijke context: hoge inflatie, snel stijgende rentes, dalende inkomsten uit gemeentefonds ( nu 3% gezakt), energiekosten blijven hoger dan voor de energiecrisis,
En we kijken ook eens naar onze eigen huishouding
Stijgend personeelsbestand, fonds ifv rioleringswerken moet dringend aangevuld, verplichting zonnepanelen op gebouwen Stad , we doen een opname van 750.000€ uit ons pensioenreservefonds, aanpassing van onze prijssubsidies vanuit het AGB, …
ALS we alle investeringen uitvoeren zoals voorzien dan stijgt onze financiële schuld naar bijna 100 miljoen € (97,256) in 2026.
Dat is een verdubbeling van de schuld per inwoner op 6 jaar tijd = 1 legislatuur: van 1048€ naar 2039 € per inwoner!! Met deze cijfers zitten we fel boven het gemiddelde van de cluster, de provincie en Vlaanderen. Met deze schuldgraad per inwoner is al rekening gehouden met de voorziene stijging van het aantal inwoners. We zijn dus met meer om de lasten te dragen en toch gaan we naar een verdubbeling van de schuldgraad.
Technisch is alles in orde, het is zelfs zo dat we iedere keer weer verrast worden door de financiële optimalisaties zoals nu het opnemen van leningen in functie van stijgende rentes die er aankomen.
Maar de cijfers zijn niet bemoedigend voor al onze kandidaat Burgemeesters en brekers van de meerderheid om in een nieuwe legislatuur werk te maken van warme dorpen in een zorgzame stad, samen met haar inwoners op weg naar morgen. We stellen vast dat tussen 2020 en 2026 de ontvangsten stijgen met 24%, maar uitgaven stijgen met 44%. Dat vraagt dus om ingrepen. Keuzes maken, in alle transparantie met onze kiezers.
Moeten we ons nu zorgen maken over die hoge schuldgraad of moeten we ons zorgen maken over voor ons belangrijke punten op sociaal en ecologisch vlak die geen uitvoering kunnen krijgen? Welke kansen zullen Aleksandr en Anna hier krijgen en hoe brengen Roger en Jeanine hun oude dag door in Deinze? Werken we creatief op vlak van betaalbaar wonen en kunnen Arthur en Julie binnenkort toch een eigen woning verwerven?
Voor ons is het duidelijk dat niet alles wat voor deze legislatuur gepland was zal kunnen uitgevoerd worden, ook niet na 2026, willen we financieel gezond blijven en tegelijk een zorgzame stad zijn.
Mag het ons dan ook verwonderen dat wij deze avond naast de wijzigingen aan het meerjarenplan ook stemmen over een belastingsverlaging?
Niet opgenomen in het meerjarenplan, beslist door het college op 7 december (na 10 jaar trekken en sleuren?). Veel lachende gezichten bij de oranje ballonnen in pers, maar wij begrijpen niet dat deze politieke keuze niet is doorgesproken met de financiële dienst en dus ook geen voorwerp uitmaakt van dit meerjarenplan. De motivering voor deze beslissing is de discrepantie tussen de inkomsten die de stad ontvangt uit arbeid ten opzichte van de inkomsten uit onroerende goederen. Mag ik er even op wijzen dat wij voor deze taxshift al verschillende amendementen ingediend hebben, die telkens zijn weggestemd. Met ons tarief van 693 OOV behoren wij eerder tot de laagste tarieven in Vlaanderen, (gemiddeld 899), met onze APB van 7,2 zitten wij knal op het gemiddelde.
De recente trends waarbij in Deinze luxueuze woonprojecten als paddenstoelen uit de grond rijzen, waarvan delen opgekocht worden door investeerders om dan te verhuren, maakt een taxshift meer dan ooit wenselijk.
Wij blijven vragende partij voor deze shift, maar wat hier voorligt is geen shift. Er blijft nog steeds een grote ongelijkheid tussen de inkomsten die we halen uit arbeid en die uit onroerende goederen. Als we het bovendien in absolute cijfers hebben over verlagingen van 50 tot 150€ per gezin, laat ons dan samen nadenken wat deze herverdeling van belastingen betekent voor Robert en Jeanine, die hun ganse leven in Deinze hard gewerkt hebben, maar er nooit in geslaagd zijn om een eigen woning te verwerven. Wensen wij Arthur en Julie hetzelfde lot toe?
Het college motiveert dat een daling van de aanvullende belasting op de personenbelasting financieel mogelijk is door efficiënt bestuur en de verdere optimalisatie van de fusie die budgettaire ruimte creëren.
Nergens heb ik in dit meerjarenplan gezien dat de fusie heeft geleid tot optimalisatie en budgettaire ruimte.
editor
Over de auteur